Από πού...βγήκαν;

Από πού...βγήκαν;

Έγινε γλέντι τρικούβερτο (Αποστόλης Α.)

Δηλαδή, έγινε γλέντι εξαίσιο, υπέροχο. Αυτή η φράση προέρχεται από τα μεγάλα καράβια.

Αυτά είχαν τρεις κουβέρτες (καταστρώματα). Έτσι στη φράση μας για να δηλώσουμε ότι το

γλέντι μας ήταν μεγάλο, το παρομοιάσαμε με το μεγάλο καράβι που είχε τρεις κουβέρτες.

Άρα θα ήταν πολύ μεγάλο.

Είναι τύπος και υπογραμμός

Επειδή οι Βυζαντινοί έδιναν μεγάλη σημασία στην καλλιγραφία, ο δάσκαλος έγραφε τον

υπογραμμό, δηλαδή μια λέξη ή μια σειρά με καλλιγραφικά γράμματα. Τα παιδιά έπειτα,

προσπαθούσαν να μιμηθούν τα γράμματα του δασκάλου. Από την προσπάθεια αυτή των

μαθητών, δηλαδή να μιμηθούν τον υπογραμμό, έμεινε μέχρι τις μέρες μας η φράση:

«Είναι τύπος και υπογραμμός», που σημαίνει αυτό που αξίζει κανείς να μιμηθεί.

Φτου, κι απ’ την αρχή

Όταν, στα βυζαντινά χρόνια, τελείωναν τα παιδιά την καλλιγραφία τους, έδιναν στο

δάσκαλο την πλάκα, για να τη διορθώσει. Μετά τη διόρθωση ο δάσκαλος ζητούσε από τα

παιδιά να την ξαναγράψουν. Επειδή πολλές φορές δεν είχαν σφουγγάρι, έσβησαν την πλάκα

με τα δάχτυλα, αφού προηγουμένως τα έφτυναν. Από τότε επικράτησε η φράση: «Φτου, κι

απ’ την αρχή».

Καλή σταδιοδρομία

Αυτή η φράση έχει την προέλευσή της από το δρόμο του ενός Σταδίου των αρχαίων στην

Ολυμπία, εκεί που γινόντουσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Απ’ έξω και ανακατωτά

Τα παιδιά μάθαιναν να δείχνουν και να λένε απ’ έξω την αλφαβήτα. Οι δάσκαλοι, για να

πεισθούν πως τα παιδιά την ξέρουν καλά, τους έδειχναν τα γράμματα ανακατωμένα.

Από τότε επικράτησε να λέμε γι’ αυτόν που γνωρίζει κάτι καλά ότι το ξέρει «απ’ έξω και

ανακατωτά».

Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του!

Όταν ο αέρας έπεφτε και το καράβι έπρεπε να συνεχίσει το ταξίδι του, μια φωνή δυνατή

ξεσήκωνε τους κωπηλάτες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν συνήθως κατάδικοι,

απ' το ξαπόσταμά τους: "Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του". Ήταν η διαταγή να καθίσουν

και πάλι στα κουπιά, στους μακρινούς ξύλινους πάγκους! Υπήρχαν επίσης, στα παλιά

χρόνια πλοία, που ονομάζονταν "κάτεργα" (πλεούμενες φυλακές). Έτσι το πλήρωμα των

πλοίων αυτών λέγονταν "κατεργάρηδες". Άνθρωπο των κάτεργων σήμερα εννοούμε τον

εγκληματία, τον κακοποιό.

Χρωστάει της Μιχαλούς!

Η λαϊκή έκφραση συνδέεται με το Ναύπλιο, η οποία υπήρξε πρώτη πρωτεύουσα της

Ελλάδας. Μετά την επανάσταση του 1821, στο Ναύπλιο υπήρχε μια ταβέρνα που ανήκε σε

μια γυναίκα τη Μιχαλού. Η Μιχαλού έδινε σε όλους «βερεσέδια» αλλά υπό προθεσμία.

Μόλις εξαντλούσε η προθεσμία και η υπομονή της, στόλιζε τους χρεώστες της με

«κοσμητικότατα» επίθετα. Όσοι τα άκουγαν, ήξεραν καλά ότι αυτός που δέχεται τις

«περιποιήσεις» δηλαδή τα λόγια και τις φωνές της, «χρωστάει της Μιχαλούς».

«Αυτό μοσχοβολάει» (Μαρία Π.)

Οι κάτοικοι της υπαίθρου και ιδιαίτερα οι γυναίκες μάζευαν και χρησιμοποιούσαν αρωματικά φυτά ,βότανα και λουλούδια για τον καλλωπισμό τους ,τη μαγειρική και την παρασκευή αρωμάτων .Πολλά απ' αυτά τα πουλούσαν και μάλιστα σε καλές τιμές. Πιο περιζήτητο από όλα αυτά για το άρωμά του ήταν ο μόσχος .Γι'αυτό εξακολουθούμε να λέμε ακόμη: Αυτό μοσχοβολάει ή αυτό το μοσχοπούλησε.

«Πάμε να τσιμπήσουμε κάτι»

Οι Βυζαντινοί,όπως και οι αρχαίοι,έτρωγαν τις στερεές τροφές με τα χέρια.Όταν έτρωγαν κρέας έπιαναν και τσιμπούσαν τη μερίδα τους με τα δάχτυλα.Από τη συνήθεια αυτή των Βυζαντινών έχει μείνει η φράση,που λέμε ως σήμερα στους καλεσμένους μας:Πάμε να τσιμπήσουμε κάτι (δηλαγή να φάμε).

«Αυτός είναι ξεφτέρι»

Πολλοί Βυζαντινοί στα κυνήγια τους,αντί για σκύλους,χρησιμοποιούσαν εκπαιδευμένα απ' αυτούς γεράκια,τα ξεφτέρια όπως τα έλεγαν,για τη σύληψη των θηραμάτων.Τα γυμνασμένα αυτά αρπακτικά ήταν περιζήτητα,επειδή δε λάθευαν στο κυνήγι τους.Γι' αυτό και σήμερα λέμε ξεφτέρια αυτούς που αναζητούν και πετυχαίνουν το στόχο τους.